Wygląda na to, że bez większego zaangażowania z mojej strony, ni stąd ni zowąd, zaczyna powstawać wcale nie botaniczny cykl o lipach... Nie moja to wina, ani zasługa, że niektórzy lubią sadzić całe ich aleje. Gdyby ktoś nie wiedział o co chodzi, odsyłam do tego teksu: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/9875/Skar%C5%BCy%C5%84ski%20Rosyjskie%20lipa%2C%20lipowyj.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Bo dzisiaj nie zamierzam się wysilać, tylko zastosuję ulubioną metodę Bosona, czyli kopiuj – wklej (ktoś to tutaj nawet lepiej nazwał, ale nie chce mi się szukać jak, w czeluściach Internetu, ani nawet wśród komentarzy do jednej z moich notek).

Zacznę od tego, że Boson zdjął ze mnie banicję, o czym się przekonałam, zaglądając do jego dzisiejszego tekstu. Nie dam mu jednak satysfakcji i nie będę tam komentować, tylko sobie statystykę notek i odsłon poprawię. Takie moje zbójeckie prawo.

Revenons à nos moutons...

Napisał Boson notkę o książce niejakiego Libery Leszka: Juliusza Słowackiego „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu“, z której wyciąga daleko idące wnioski na temat nie tylko jej bohatera, czyli Słowackiego Juliusza, ale także samego autora. Sugeruje Boson już na wstępie, że dzieło owo przyniosło Liberze Leszkowi zamilczanie i ostracyzm wychowanych przez Janiony Żółkiewskie akademików polskich, dlatego Libera Leszek ma tylko biogram w niemieckiej Wiki i etat zaledwie na Uniwersytecie Zielonogórskim...

Mocne oskarżenie, ale to jest lipa drodzy państwo, a nawet lipowa aleja.

Wybitny bowiem znawca, zwłaszcza romantyków polskich, rocznik 1948, którego życiorys zaczyna się (nie licząc faktu narodzin), typowo dla pewnych kręgów, od matury, nie tylko nie był przez nikogo prześladowany, ale nawet po 5 latach pracy bibliotekarza i nauczyciela licealnego w Cieszynie, został nagle w 1977 adiunktem na UAM w Poznaniu, a w roku 1980 wyjechał sobie nawet w najlepsze na stypendium do RFN, natomiast po habilitacji przeniósł się na świeżo powstały Uniwersytet w Zielonej Górze. Wszystko to można wyczytać właśnie w niemieckiej Wiki:

Nach der Matura in Liceum in Racibórz studierte Leszek Libera bis 1972 Polonistik an der Universität Breslau. Anschließend war er fünf Jahre als Bibliothekar sowie Gymnasiallehrer für Polnisch in Cieszyn angestellt. Ab 1977 wirkte er als Adjunkt im Institut für Polnische Philologie (Instytut Filologii Polskiej) an der Adam-Mickiewicz-Universität in Posen. Im Jahr 1980 wanderte er nach Münster in Westfalen aus und nahm einen Lehrauftrag an der Universität Münster an. Nach der Habilitation im Jahr 1994 lehrt er als Professor für Literatur an der Universität Zielona Góra.[1] In den Monografien stellte Leszek Libera ab 1993 die Dichtung der polnischen Romantiker Juliusz Słowacki und Adam Mickiewicz sowie den Vertretern der Epoche der Moderne Jacek Malczewski und Bolesław Leśmian dar. Er übersetze im Jahr 2007 das Kindermärchen Der gestiefelte Kater und 2012 Prinz Zerbino oder die Reise nach dem guten Geschmack von Ludwig Tieck in die polnische Sprache. In den Jahren 2011 und 2012 veröffentlichte Leszek Libera zwei Romane in deutscher Sprache beim Neisse Verlag.

Dwa ostatnie zdania pogrubiłam, ponieważ prowadzą nas do poznania twórczości własnej Libery Leszka, o której z takim zachwytem mówi jego tłumaczka. Jak wynika z kontekstu: chyba z niemieckiego na polski (sic!): „Coś niebywałego! Poznałam profesora Leszka Liberę. Pochodzi z Raciborza, pracował na Uniwersytecie w Poznaniu, obecnie jest profesorem w Instytucie Filologii Polskiej w Zielonej Górze. Zajmuje się naukowo polskim romantyzmem i symbolizmem. Ale nie w tym rzecz. Napisał po niemiecku trylogię o Utopku.

O Utopku?

Tak. Takim śląskim, złośliwym, psotnym wodnym duszku Utopku, który przybrał postać ludzką.

I?

Leszek Libera opublikował do tej pory w Niemczech, po niemiecku, dwie powieści – Utopek i Buks Molenda. Obie opowiadają o czasach powojennych i stalinowskich na Śląsku. Nad tłumaczeniem tych dwóch książek w tej chwili pracuję. Udało mi się namówić autora, żeby napisał trzecią część tej sagi i tak oto powstała trylogia. Trzecia część, Testament Utopka, dzieje się we współczesnej Polsce. Książka czeka jeszcze na druk w Niemczech.

Co w tym niezwykłego?

To będzie hit. Po pierwsze Libera używa niezwykłej narracji. Tak jak fascynuje mnie Bernhard, tak i urzekł mnie Utopek. Jest fenomenalny! Po drugie jest to niezwykła opowieść o trudnych czasach współistnienia społeczności polskiej, śląskiej, niemieckiej, rosyjskiej i wreszcie przesiedleńców. Wszystko widziane z zewnątrz. Właśnie oczami Utopka, komentującego historię, na której bieg zwykli ludzie nie mają żadnego wpływu.” (http://www.austriart.pl/2018/02/jestem-sluga-autora-slawa-lisiecka-wywiad/)

No to sobie zajrzałam do tego fenomenalnego Utopka. A tam takie kwiatki: „(...) Był Wielki Piątek i strzelano. Gwizdało, huczało i pierdziało w przerażonym powietrzu. Ukrzyżowany na krzyżu w kuchni. Krwawiąc z umiarem. Ciężko obute szuranie w przedsionku. Bez pukania od razu trzech weszło do kuchni. Drzwi nie były zaryglowane, żeby mogli wejść bez niepotrzebnych historii. Wielkie bębnienie krótkie lufy pistoletów maszynowych i tylko pojedyncze wybuchy na zewnątrz. Niemcy podkładali miny i robili to sumiennie. Agnes Ciomperlik z domu Nafta wyleci w powietrze przez niemiecką minę talerzową w brzezinach. Na futrzanych czapkach czerwone gwiazdy, mieli na sobie nędzne łachy, czuć ich było mokrą i ciemną dalą. Wyglądali miło. Wreszcie mili ludzie w domu. Zagadali coś do mojej matki, która spojrzała na nich złym wzrokiem. Mówili miękko. Bełkotali wilgotnie, „r” tonęło w ich głębokich krtaniach, mieli pistolety, które nazywali pepeszami albo nawet pepeszeńkami, czule jak Nataszeńka. Zagadywali do tych swoich pepeszeniek, bo byli untermenszami i kochali swoją broń. Zażądali jedzenia, kuszat, powiedzieli, co matkę strasznie rozzłościło. Zaczęła krzyczeć na ogłupiałych Rusków. Nic nie ma nic nie ma żadne kuszat precz mi stąd. Biegała po kuchni trajkotała gulgotała wściekała się. Historia zdycha, moja matka, która była podłą babą, szalała. Teraz już babę zastrzelą, pomyślałem i ukradkiem zacząłem się bawić pulokiem, żeby historia nabrała szwungu, zaraz zaczną strzelać, przeładowali pepeszeńki, nie, nie zrobili tego, wyszli z kuchni. (...)spojrzałem zachęcająco na jednego z Rusków, niczego nie pokapował, untermensz, przełknął kapustę beknął. Nie zabili nie ukradli nikogo nie zgwałcili, bo żrący kwas kapuściany wysysał im jelita, zapomnieli więc na chwilę o historii. Ukrzyżowany ziewnął znudzony, nuda w Wielki Piątek, potem zaczęli mocno kręcić wychudłymi tyłkami i pierdzieć z hukiem, bo kiszona kapusta wzmaga u człowieka tworzenie się gazów. Skręcili sobie papierosy z machorki i zapalili. Czuć było przypalonym mięsem. Potem zaśpiewali. Matka siedziała przy stole nieprzytomna ze wściekłości przez straconą kapustę patrzyła nieruchomo przed siebie bezdźwięcznie poruszała wąskimi ustami klęła, a tamci trzej pięknie śpiewali miękko i na trzy głosy, ale przestali pierdzieć.”

Dalej jest jeszcze gorzej, ale nie będę cytować, bo to jest już zupełnie zboczone. Kto chce, niech sobie czyta tutaj: http://fraza.univ.rzeszow.pl/numer/nr94-leszek-libera-utopek-fragment.php

Albo czeka na wydanie książkowe.

Jeśli chodzi natomiast o działalność akademicko – wydawniczą Libery Leszka, to wszystkie jego dzieła wydano w czasach tzw. transformacji, czyli po 1989 r. Tu jest nawet recenzja (?) jednego z nich, pod wymownym tytułem „Zraniona iluzja. O Balladynie Juliusza Słowackiego i Kocie w Butach Ludwiga Tiecka” http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Wiek_XIX_Rocznik_Towarzystwa_Literackiego_imienia_Adama_Mickiewicza/Wiek_XIX_Rocznik_Towarzystwa_Literackiego_imienia_Adama_Mickiewicza-r2008-t1_(43)/Wiek_XIX_Rocznik_Towarzystwa_Literackiego_imienia_Adama_Mickiewicza-r2008-t1_(43)-s166-169/Wiek_XIX_Rocznik_Towarzystwa_Literackiego_imienia_Adama_Mickiewicza-r2008-t1_(43)-s166-169.pdf

Adres długi, a tekst do kopiowania trudny, ale jakiś fragment wkleję. Niech będzie np. ten:

W Balladynie, co prawda, czytelnik kota nie odnajdzie, lecz jednak scena z budzącą się do życia ze snu zimowego Goplaną ubraną w wieniec z jaskółek mogłaby być przykładem bliźniaczego sposobu wyobrażania istot wpisanych w przestrzeń baśniową. Kostium Goplany może dziwić, ale też wskazywać na typ imaginacji, bliski autorom bajek o kotach wystrojonych w ludzki strój. Leszek Libera doskonale odnajduje pokrewieństwo w sposobach kreowania świata przez Tiecka i Słowackiego, których dramaty pozostają w silnym związku z niemiec­kim pisarzem, choćby jako nowatorskie określenie się wobec świata oraz mani­fest wrażliwości i głos artysty, zabierany w imieniu narodu.

Albo ten:

Uczony nie pozostaje jednak w kręgu zamkniętych i „ułożonych” kon­cepcji poświęconych dramatowi Słowackiego, wychodzi naprzeciw najświeższym propozycjom interpretacyjnym (Skuczyński, Ławski), wykazując przy tym sto­sowną równowagę, szacunek dla tego, co znane, i tego, co nowsze, a także jasno wyrażając własne koncepcje, przekonujące, a zarazem najczęściej odkrywcze. (...)Ów ironiczny fundament kreacji świata przedstawionego autor Zranionej iluzji przedstawia w dialogu obu drama­tów, wykazując sprawnie działanie mechanizmów ironii, ujawniających się w po­lifonicznym, wieloznacznym tekście, w ariostycznym jego ukształtowaniu, wreszcie w jego strukturze genologicznej (tragedia, bajka — tutaj sobie równorzędne).

Uff... Myślę, że na tym poprzestanę.

Być może książka o podróży Słowackiego do Ziemi Świętej (wyd. 1993) jest dziełem rewelacyjnym i prawdziwie odkrywczym, ale jakoś po lekturze powyższych przykładów – śmiem wątpić. Podobnie jak w męczeństwo Libery Leszka w środowisku akademickim.

Na podstawie tej krótkiej kwerendy widzę go raczej wśród skandalistów typu Hanuszkiewicz i jego Balladyna na hondach, czy też eksperymentator Jan Klata. A odkrycia i demaskacje (?) Libery Leszka uważam za lipę.

cbdu

---

tagi: boson  lipa  libera  słowacki 

	jolanta-gancarz
	9 kwietnia 2018 14:26

32     4589    7 zaloguj sie by polubić