30 kwietnia 1943 roku, hiszpański rybak z wioski Punta Umbria w pobliżu hiszpańskiej Huelvy, Jose Antonio Rey Maria, wracając z połowu sardynek ok. godz. 9:30 miejscowego czasu, natknął się na pływające przy brzegu ciało w stanie zaawansowanego rozkładu.

Zwłoki młodego mężczyzny, ubranego w brytyjski mundur oficera Royal Marines, płaszcz i nadmuchiwaną kamizelkę ratunkową, w asyście zawiadomionej natychmiast hiszpańskiej policji, przewieziono do koszar piechoty u ujścia rzeki Tinto, a stamtąd następnego dnia rano motorówką do Huelvy, gdzie w kostnicy cmentarza Nuostra Senora de la Soledad, z udziałem wicekonsula brytyjskiego, pewnego amerykańskiego pilota – rozbitka, sędziego i dwóch lekarzy, przeprowadzono autopsję. Wcześniej informację o topielcu otrzymał rezydent Abwehry, syn niemieckiego konsula, Adolf Clauss...

Przy ciele znaleziono legitymację służbową nr 148228, a ściślej duplikat (co było wyraźnie odnotowane: Duplikat wydany na miejsce zgubionego dowodu numer 09650), na nazwisko majora czasu wojny, Williama Martina, do tego kilka czułych listów i fotografię w stroju kąpielowym niejakiej Pam, list od ojca, kilka wykorzystanych biletów do kina, komplet kluczy, wyciąg z banku, zawiadamiający o debecie na koncie oraz nieważną przepustkę do gmachu Dowództwa Połączonych Operacji (COHQ). Była też przytroczona do paska skórzana teczka, w której, wśród mało znaczących dokumentów, znajdowały się też prywatne listy, m. in. gen. Archibalda Nye’a, wiceprzewodniczącego Imperialnego Sztabu Generalnego do gen. Harolda Alexandra, brytyjskiego głównodowodzącego w Afryce Północnej. Gen. Nye nieoficjalnie zawiadamiał swego respondenta o planach Sprzymierzonych, dotyczących inwazji z Afryki Pn., w dwóch kierunkach: samego gen. Aleksandra na Sardynię i Korsykę (operacja „Brimstone”), natomiast gen. Henry’ego Wilsona na Grecję (operacja „Husky”). Dla odwrócenia uwagi Niemców miano pozorować przygotowania do ataku na Sycylię.

 

W teczce był też list samego szefa COHQ, lorda Mountbattena, do admirała Andrew Cunninghama, głównodowodzącego na całym obszarze śródziemnomorskim, polecający majora Martina jako wybitnego eksperta od akcji desantowych oraz informujący o wiezionym przez niego niezwykle ważnym liście do gen. Aleksandra, którego ze względu na treść nie można posłać zwykłymi kanałami.

To wszystko mogli zobaczyć na własne oczy uczestnicy autopsji, która ze względu na panujące już wtedy w Hiszpanii upały, odbywała się dość pobieżnie. Hiszpańscy lekarze zlekceważyli dziwne przebarwienie skóry denata i jako przyczynę śmierci podali utonięcie, dodając, że ciało musiało przebywać w wodzie jakieś 8 – 10 dni...

Miesiąc później nazwisko majora Martina znalazło się na publikowanej regularnie w prasie brytyjskiej liście ofiar wojny, a sam nieboszczyk został już wcześniej z honorami pochowany na cmentarzu w Huelvie, którym zresztą do dzisiaj opiekuje się... konsulat niemiecki!

Natomiast 13 maja znalezione przy nim dokumenty i listy zostały przekazane ambasadzie brytyjskiej, z informacją, że nic nie brakuje...

Niespełna dwa miesiące później, w odstępie 5 dni, w dwóch odległych miejscach globu, ruszyły dwie wielkie operacje: 5 lipca niemiecka ofensywa w Łuku Kurskim, a 10 lipca inwazja brytyjsko – amerykańska na Sycylię...

Tymczasem znalezione przy majorze Martinie dokumenty i listy zostały kilka dni przed przekazaniem ich Brytyjczykom skopiowane przez niemiecką Abwehrę i przekazane do Berlina. Tam uznano je za autentyczne i wiarygodne, więc rozpoczęto gwałtowne przegrupowanie wojsk, przenosząc m. in. z frontu wschodniego kilka ważnych jednostek na Bałkany, do obrony Grecji i Jugosławii. Czy miało to wpływ na przebieg operacji w łuku Kurskim? Muszą to wyjaśnić historycy, choć biorąc pod uwagę precyzję przygotowań do operacji Mincemeat, Brytyjczycy brali to z pewnością pod uwagę. Być może nawet jako cel zasadniczy, znów przykryty fałszywym, bezpośrednim skutkiem, czyli inwazją na Sycylię...

Czas wreszcie wyjaśnić, czym była owa Operacja Mincemeat, czyli Bakaliowy Farsz (a nie „mielonka”, jak często jest ten termin tłumaczony).

Zacznijmy od kryptonimu. Mincemeat po angielsku oznacza bakaliową siekankę (tłuczone bakalie), mieszane z miodem i tłuszczem, stosowane jako słodki farsz zarówno do ciast, jak i potraw mięsnych. W dawnych czasach używano też owego mincemeat do konserwacji mięsa w czasie długiego transportu, ze względu na znajdujące się w bakaliach pektyny. Zresztą niewątpliwie ta właściwość została wybrana jako źródło nazwy operacji specjalnej, opracowanej przez brytyjskie służby, a konkretnie ludzi z pokoju nr 13 gmachu Admiralicji, na których czele stał komandor porucznik Ewen Montagu.

Według różnych źródeł za jej pomysłodawcę uchodzą: por. pilot Charles Christopher Cholmondeley, sam Montagu albo nawet twórca postaci agenta 007, Jamesa Bonda, Ian Flaming... Jak było, nie dowiemy się pewnie nigdy, choć powstało na ten temat mnóstwo książek i filmów, w tym autorstwa samego Montagu, pod wymownym tytułem: „Człowiek, którego nie było”.

Ważne, że była to jak dotąd największa znana akcja dezinformacyjna, prawdopodobnie nie tylko czasu wojny, dopracowana w najmniejszym szczególe i przewidująca wszystkie możliwe wątpliwości i posunięcia wroga. Tak drobiazgowo nie przygotowywali się chyba nawet Sowieci do słynnej operacji Trust...

Przygotowanie planów i zgromadzenie potrzebnych rekwizytów trwało kilka miesięcy, licząc od zatwierdzenia projektu przez Churchilla w styczniu 1943 r.

Najważniejszy był oczywiście nieboszczyk, który nadawał by się do odegrania roli ofiary morskiej katastrofy samolotu. Jego wytypowaniem i przygotowaniem zajął się jeden z bardziej znanych brytyjskich patologów, dr Bernard Silsbury. Podobno wskazał ciało zmarłego w listopadzie 1942 r.[1] włóczęgi, który miał zejść z tego świata na zapalenie płuc po spożyciu trutki na szczury, co mogło przypominać obraz płuc, zalanych wodą morską. Dlaczego jednak ciało bezdomnego przechowywano tak długo w prosektorium i skąd wiedziano, że nie trzeba się przejmować charakterystycznym przebarwieniem skóry, wywołanym zatruciem zawartym w trutce fosforem, pozostaje zagadką, zwłaszcza wobec precyzji preparowania odzieży i rzeczy osobistych denata, któremu stworzono nie tylko życiorys, ale nawet narzeczoną.

„Powołano więc do życia” urodzonego w 1907 roku, w Cardif w Walii, oficera Royal Marines w stopniu brevet majora (stopień zbliżony do naszego majora czasu wojny), przydzielonego przed kilkoma miesiącami do Kierownictwa Operacji Połączonych.

Nieco lekkomyślnego, jak wskazywał debet na koncie, zgubiona pierwsza legitymacja i nieważna przepustka do COHQ, ale jednak godnego zaufania.

Zakochanego w pięknej Pam, który jeszcze 22 kwietnia był z nią w kinie (ponoć Niemcy sprawdzili nawet londyńskie seanse filmowe!) i nosił jej listy na piersi...

Zadbano też o właściwy wygląd munduru: aby nie wydawał się „jak spod igły”, Cholmondeley sam nosił go przez 3 miesiące, podobnie jak płaszcz przyszłego denata.

Nawet bielizna musiała być odpowiednia do rangi brytyjskiego majora, więc uzyskano ją od rodziny historyka i polityka Herberta A. L. Fishera, który zginął pod kołami ciężarówki podczas zaciemnienia wiosną 1940 roku!

Znaleziono nawet sobowtóra, żeby zrobić zdjęcie do legitymacji (bo trup jest, jak wiadomo, jednak mało fotogeniczny), a w rolę wesołej Pam wcieliła się jedna z pracownic MI5. Do kieszeni denata włożono nawet list od ojca, w którym wyrażał on swoje niezadowolenie z narzeczonej syna.

Nie chcąc sztucznie „postarzać” legitymacji majora Martina, co mogłoby wzbudzić podejrzenia, wymyślono numer z jej duplikatem. Przygotowano też skórzaną teczkę, ze wspomnianymi już listami wyższych dowódców w Afryce i w basenie M. Śródziemnego.

Potem, ze względu na łatwy do przewidzenia ruch prądów morskich na trasie atlantyckich przelotów samolotów brytyjskich z Anglii do Gibraltaru, wybrano okolice Huelvy na „miejsce śmierci” naszego denata. I przystąpiono do realizacji projektu...

Ciało denata, zapakowane w specjalny, wypełniony suchym lodem, metalowy cylinder z napisem: przybory optyczne, przewieziono ciężarówką do Holy Loch w Szkocji, skąd trafiło na pokład podwodnego okrętu HMS Seraph, który wcześniej wykonywał już różne tajne misje dla brytyjskiego wywiadu.

30 kwietnia, tuż przed świtem, Seraph wynurzył się na chwilę w pobliżu Huelvy, jego kapitan, por. Jewell, z własnej inicjatywy (instrukcja ponoć tego nie przewidywała) odmówił Psalm 39 i ciało „majora Martina”, po napełnieniu powietrzem kamizelki ratunkowej, wrzucono do Atlantyku. Następnie przekazano do centrali radiogram, że Minceament wykonano, a po dotarciu do Gibraltaru wysłano jeszcze pocztówkę z tekstem: Przesyłka doręczona.

Dalszy ciąg wydarzeń już znamy... Pozostaje pytanie, jak upewniono się o otwarciu dokumentów przez Niemców, bo rzekomą czarną rzęsę w liście – atrybut z kiepskich filmów szpiegowskich, raczej możemy włożyć między bajki.

Prawdziwego sposobu zabezpieczenia papierów przed niepowołanym otwarciem nikt nie zdradził do dziś. Wiele wskazuje jednak, że MI5 z pewnością doskonale wiedziało kiedy i jakimi kanałami pisma trafią do rąk Abwehry.

Cała, neutralna niby, Hiszpania była bowiem naszpikowana agentami różnych wywiadów, a w Madrycie szefem niemieckich szpiegów był jeden z najbliższych współpracowników admirała Canarisa, Karl – Erich Kuelenthal.

Można więc było spokojnie zawiadomić depeszą bawiącego akurat w Stanach Zjednoczonych Churchilla, że „Bakaliowy farsz został połknięty w całości” i zacząć przegrupowywanie wojsk w Afryce Północnej do inwazji na Sycylię, czyli prawdziwej operacji „Husky”.

Co ciekawe, jeszcze w połowie lipca 1943 roku, a więc dwa tygodnie po wylądowaniu wojsk alianckich na Sycylii, Niemcy byli przekonani, że to tylko pozorowany atak, dla odwrócenia uwagi od mającego wkrótce nastąpić głównego uderzenia na Sardynię i Grecję!

Straty sprzymierzonych w ciągu kilku tygodni walk wyniosły około 5 tysięcy zabitych i kilkanaście tysięcy rannych oraz jeńców, wobec 29 tys. zabitych i 140 tys. rannych lub wziętych do niewoli Niemców.

Z powodu konfliktów w dowództwie Sprzymierzonych (???) udało się jednak Niemcom wycofać na Płw. Apeniński ponad 100 tys. żołnierzy i 10 tys. różnych sprzętów wojskowych (działa, pojazdy, czołgi). Dalsze walki, które po lądowaniu wojsk alianckich w Salerno i Reggio di Calabria, toczyły się już na Półwyspie Apenińskim, okazały się o wiele bardziej krwawe i długotrwałe, nawet po kapitulacji Włochów (wrzesień 1943 r.), kiedy walkę prowadzono już tylko z Niemcami. Dobrze okopanymi w górskich rejonach na linii Gustawa, ale nękanymi ciągłymi bombardowaniami.

Po 11 miesiącach, 4 czerwca 1944 r., właściwie bez walki, amerykańska 5. armia zajęła Rzym, ale na północy, na linii Gotów, Niemcy bronili się do kwietnia 1945 r. A było to już po inwazji w Normandii, kiedy front włoski stał się frontem pobocznym.

Tymczasem... Równoległa klęska Niemców na froncie wschodnim, a ściślej ich nieudana ofensywa w tzw. Łuku Kurskim, po przesunięciu z ZSRS na Bałkany (dzięki operacji Minceament) dwóch dywizji pancernych i II Korpusu włoskiego, przyspieszyła sowiecką ofensywę na zachód. Mimo rozciągnięcia frontu na szerokość prawie 2 tys. kilometrów, przebiegała ona w tempie zawrotnym i już w lipcu 1944 r. Armia Czerwona stanęła nad Wisłą...

W tym czasie we Włoszech alianci, po bezsensownym zniszczeniu bezcennego klasztoru na Monte Cassino, utracie dziesiątków tysięcy zabitych i rannych, przesunęli się zaledwie kilkaset kilometrów na północ i w sierpniu 1944 r. osiągnęli linię Gotów. Część miast włoskich została zresztą wyzwolona przez partyzantów (Mediolan, Genua, Turyn), a ostatnie walki na Półwyspie Apenińskim toczyły się jeszcze 2 maja 1945 roku. Tego samego dnia Sowieci zdobyli Berlin, a dwa dni wcześniej Hitler popełnił samobójstwo...

Można by powiedzieć, że fachowcy z MI5 i MI6 przedobrzyli w swoich planach, więc musieli ratować sytuację kosztem stolicy Polski... Czyżby dlatego 1 sierpnia 1944 r. w Warszawie musiało wybuchnąć powstanie?

Tej spiskowej teorii nie będę tu jednak rozwijać, a wyjaśnienie zagadki pozostawię akademickim historykom...

Warto natomiast poświęcić trochę miejsca szefowi sekcji XX z pokoju nr 13 w gmachu Admiralicji, czyli komandorowi – porucznikowi Ewenowi Montagu.

Urodził się w 1901 r. w bogatej żydowskiej rodzinie bankierskiej z Kensigton. Jego ojciec, baron Louis Samuel Montagu, w 1917 r. wraz z baronem Nathanem Rotschildem i sir Filipem Magnusem założył Antysyjonistyczną Ligę Żydów Brytyjskich, będąc przeciwnikiem deklaracji Balfoura (a ściślej jednej z jej wersji), ale nie idei państwa żydowskiego. Ponieważ wtedy widział je gdzie indziej...

Sam Ewen był prawnikiem, pisarzem, ale przede wszystkim oficerem brytyjskiego wywiadu, mistrzem prowokacji i dezinformacji, który za operację Minceamet dostał Order Imperium Brytyjskiego.

Biedaczek, nie wiedział jednak, że jego młodszy brat Ivor (rocznik 1904) był sowieckim szpiegiem i współpracownikiem GRU. Bo że był filmowcem – komunistą, co się z sowieckimi filmowcami - propagandystami przyjaźnił, nawet z samym Eisensteinem, to cała Anglia wiedziała, ale nie miała mu tego za złe. Był przecież członkiem Fabian Society, założycielem Stowarzyszenia Techników Kinowych i Telewizyjnych, autorem wzruszających filmów o bohaterstwie hiszpańskich komunistów i ich pomocników z międzynarodowego Frontu Ludowego w 1936 roku...

Do współpracy z GRU miał Ivora Montagu zwerbować w 1940 r. sekretarz sowieckiego attache wojskowego w Londynie, Simon Dawidowicz Kremer. Angielska Wikipedia lekceważy problem zdrady młodszego Montagu, twierdząc rozbrajająco, że przecież już od czerwca następnego roku, kiedy Hitler zaatakował ZSRS, obaj bracia znów byli po tej samej stronie frontu (sic!)...

Tymczasem nie jest to wcale takie oczywiste, bo w 1960 r. ujawniono szpiegowskie meldunki sowieckiego agenta o pseudonimie Inteligencja, pochodzące z lat 1940 – 1942, które według znawców problemu były wysyłane właśnie przez Ivora Montagu!

Zresztą podejrzewano go już w 1942 roku, ale mimo założonego podsłuchu na telefon i kontroli korespondencji, nic nie wykryto, co Ewen z MI6 miał przyjąć z ulgą.

Pewne podejrzenia budziła też nieznana na Wyspie miłość Ivora do tenisa stołowego (założył nawet Międzynarodową Federację Tenisa Stołowego i zorganizował pierwsze w Londynie mistrzostwa świata w ping – pongu), którą wielu traktowało jako przykrywkę dla innej działalności, ale znów niczego mu nie udowodniono.

Podobnie jak z kolejnymi meldunkami, odtajnionymi w 1995 r., które „budzą wiele wątpliwości”. No ale, jak pisze bagatelizujący problem, autor angielskiej biografii Ivora Montagu w Wikipedii, nie miał on przecież dostępu do żadnych ważnych informacji (sic!), w przeciwieństwie do takiego Kima Philby’ego na przykład. A poza tym był młodszy z braci Montagu nie tylko filmowcem, ale także miłośnikiem przyrody, walczącym o ochronę ginących gatunków, w tym konia Przewalskiego, a tacy nie mogą przecież być zdrajcami... Zwłaszcza jeśli założyli już w 1934 r. Postępowy Instytut Sztuki Filmowej, a po wojnie działali w Światowej Radzie Pokoju. No i otrzymali Pokojową Nagrodę Leninowskią w 1959 roku. Nic więc dziwnego, że Ivor umarł przez nikogo nie niepokojony w wieku 80 lat, 5 listopada 1984 roku[2].

Tymczasem Ewen z MI6 przeżył brata – komunistę o rok. Po wojnie był wojskowym prokuratorem w brytyjskiej marynarce, a także w l. 1954 – 1962, podobnie jak przed wojną ojciec, prezesem Zjednoczonej Synagogi w Londynie oraz wiceprezesem Stowarzyszenia Anglo – Żydowskiego.

Jak już wspominaliśmy, na motywach operacji Mincemeat napisał książkę „Człowiek, którego nie było”, a nawet wystąpił w jednej z ról w nakręconym na jej podstawie filmie. Umarł 19 lipca 1985 roku, mając 84 lata.

I wszystko by się pięknie zakończyło, gdyby nie kilka poważnych wątpliwości...

Do dzisiaj bowiem nie zostało wyjaśnione, dlaczego po tak precyzyjnej akcji dezinformacyjnej, jaką było Minceament, Messynę, jak proponował gen. Patton, zamiast zająć najpierw, zajęto na końcu operacji Husky, kilka godzin po ewakuacji Niemców na Półwysep Apeniński! I dlaczego tenże gen. Patton, żeby zająć Palermo, musiał udawać, że nie zrozumiał rozkazu wycofania się... „z powodu zakłóceń transmisji”?

A kiedy już Sprzymierzeni wylądowali na Półwyspie Apenińskim, dlaczego nie wybrano najprostszej drogi na Rzym wzdłuż Morza Tyrreńskiego, tylko przez Apeniny i Cassino?

No i przede wszystkim dlaczego, na konferencji w Casablance, w styczniu 1943 roku, odrzucono koncepcję inwazji na Bałkany, na rzecz lądowania na Sycylii?

Jak widać można bardzo dokładnie opisać jakąś operację szpiegowską, nakręcić o niej wiele filmów, a jednak najważniejsze sprawy pozostawić nadal niewyjaśnione.

Czasem nadmiar informacji też jest dezinformacją, zwłaszcza kiedy przy ich powstawaniu i rozpowszechnianiu pracują specjaliści pod egidą Imperium Brytyjskiego, wzmocnieni żydowską inteligencją i tradycją talmudyczno – hagadową, a także pieniędzmi bankierów po obu stronach Kanału La Manche...

No i długą tradycją służb specjalnych, które nie tylko chronią swój kraj przed prawdziwymi wrogami, ale także, stosując misterne prowokacje, stwarzają okazje i preteksty do niszczenia potencjalnych przeciwników oraz wszelkiej konkurencji w dążeniu do zdobycia dominującej pozycji w świecie. W myśl makiawelicznej zasady, że cel uświęca środki.

 

[1] Wytłuszczenie dat celowe i znaczące.

[2] Tego szczęścia nie miał niejaki William Joyce, radiowiec na usługach niemieckiej propagandy, zwany lordem Haw Haw, stracony w 1945 roku przez Brytyjczyków za zdradę stanu, choć nie był nawet brytyjskim poddanym. Z pochodzenia Irlandczyk, urodzony w USA i amerykański obywatel, posiadał też od 1940 r. obywatelstwo niemieckie. Jego stracenie zostało uzasadnione ustawą „O zdradzie stanu” z 1781 r., uznającej za zdrajców Imperium także obywateli krajów, uważanych za sojuszników Korony!

Złośliwi twierdzą jednak, że to praca młodego Joyca dla brytyjskich służb w sekcji B5, stanowiącej dość niezależną komórkę MI5, zajmującej się infiltracją „ekstremistycznych grup politycznych”, w tym irlandzkich republikanów, przypieczętowały los lorda Haw Haw.

Zwłaszcza, że przed wojną całkiem oficjalnie współpracował on z Oswaldem Mosleyem, przywódcą faszystów angielskich, był nawet w pewnym okresie jego zastępcą. A szef B5, Maxwell Knight (o którym w Internecie można czytać tylko po angielsku!), był przyjacielem Joyce’a i w maju 1945 r., specjalnym szyfrogramem, bezkarnie, uprzedził go o planowanym aresztowaniu, umożliwiając krótkotrwałe ukrywanie się małżeństwa Joyce’ów przed Brytyjczykami w Niemczech.

Audycje radiowe Joyce’a były ponoć w czasie wojny równie popularne jak BBC i słuchały ich nawet księżniczki Małgorzata i Elżbieta! Paradoksem jest również, że żona Joyce’a, Margaret, która była rdzenną Angielką, zanim wraz z Williamem w 1940 r. przyjęła także obywatelstwo niemieckie, mimo aresztowania i przewiezienia do Anglii, nigdy nie została o zdradę oskarżona, choć przez całą wojnę nie mniej aktywnie niż mąż współpracowała z niemiecką radiową propagandą.

Część historyków twierdzi obecnie, że William zgodził się podczas procesu zataić fakt współpracy z MI5/B5 i przyjąć wyrok, w zamian za bezpieczeństwo żony, którą po egzekucji męża wypuszczono z więzienia i przewieziono najpierw do Belgii, potem do Niemiec, skąd po paru latach wróciła do Anglii, gdzie zmarła w 1972 roku...

Jak widać łaska królewskich służb na pstrym koniu jeździ.

---

tagi: huelva  mi5  mi6  mjr martin  e. montagu  operacja husky  dezinformacja 

	jolanta-gancarz
	9 stycznia 2018 13:26

46     3197    11 zaloguj sie by polubić